Al is in Kaatsheuvel dan wel veel monumentaals verdwenen, toch zijn er vaak nog kleine elementen over die herinneren aan de rijke historie van ons kerkdorp. Kleine monumentale elementen waar je misschien dagelijks wel aan voorbij loopt of fietst en in al die jaren nog nooit hebt opgemerkt, maar wel een stukje van de Kaatsheuvelse historie vertellen. De komende weken zullen we in De Duinkoerier aandacht besteden aan deze kleine historische elementen. Vandaag is dat de Gildenbond.
Menigeen zal het niet zijn opgevallen dat bij binnenkomst in de hal van de Gildenbond, gevestigd aan de Mgr. Völkerstraat 3 te Kaatsheuvel, aan de rechterkant een marmeren plaquette hangt met daarin een tekst gehouwen die met goud is opgevuld. De plaat bevat de navolgende tekst:
’Gebouwd anno 1935 Het bestuur van de R.K. Werkliedenvereeniging, J.C. Beerens, voorz., J. Brocken, 2de voorz., A.J. van Wanrooij, secr., G.L. Gubbens, penn., C. Roestenberg, J.J. van Wezenbeek, M. Didden, comm., F.J.C.J. de Klijn, adviseur’.
Buiten bent u dan aan de linkerkant bij de voordeur al de eerste steen gepasseerd die door deken en pastoor A.J. van den Brekel op 20 oktober 1934 werd gelegd. Het gebouw is dus op weg naar zijn bijna 90e bestaansjaar.
Reeds in 1911 ondernamen een aantal leden van de R.K. Vakvereniging pogingen om, net als reeds in Waalwijk en Tilburg was gebeurd, de plaatselijke Volksbond en andere vakverenigingen om te zetten naar een Gildenbond. Voordeel hiervan was dat leden van de Gildenbond gezamenlijk konden deelnemen aan een Ziekenfonds, maar ook aan de coöperaties voor brood en steenkolen. De animo daarvoor was echter gek genoeg niet zo groot. Het ledental van de Volksbond was zo groot dat er telkens niet in een keer met alle leden tegelijk vergaderd kon worden, maar dit in twee gedeelten moest gebeuren. De roep om een Bondsgebouw kondigde zich dan ook weldra aan. Uiteindelijk na twee jaar touwtrekken over en weer werd er toch overgegaan tot het oprichten van een R.K. Gildenbond. De omzetting daartoe werd in juli 1912 goedgekeurd door de bisschop van ’s-Hertogenbosch en de plaatselijk kapelaan A. van Amstel werd als geestelijk adviseur benoemd. Vooralsnog werd er afwisselend vergaderd in de zaal van harmonie Apollo en de school bij het klooster van de zusters Franciscanessen in de Gasthuisstraat. In 1914 wordt de voormalige winkel van de familie Snoeren-Mommers gekocht waar een coöperatieve bakkerij wordt gestart en voortaan ook de bestuursvergaderingen in de bovenzaal van dit gebouw konden worden gehouden. Op 6 juni 1915 werd het R.K. Gildenhuis officieel geopend. Dit moment viel echter midden in de Eerste Wereldoorlog en al in september 1915 werd in het R.K. Gildenhuis een militair tehuis gevestigd, voor de in Kaatsheuvel ingekwartierde gemobiliseerde soldaten.
Het zou uiteindelijk tot 1934 duren alvorens er werd besloten tot nieuwbouw. In juli 1934 kreeg architect J.A. Prins opdracht een nieuw gebouw aan de Mgr. Völkerstraat te ontwerpen. Na een aanbesteding kwam aannemer Joh. Vermeeren uit Loon op Zand als winnaar uit de bus om de bouw uit te voeren. Op 20 oktober 1934 kon door deken en pastoor A.J. van den Brekel de symbolische ’eerste steen’ voor het gebouw worden gelegd, waarna hij vervolgens op Eerste Paasdag 1935 het gebouw plechtig kon inzegenen. Daarmee kreeg de vakvereniging zijn eigen lang verwachte bondsgebouw. De plaquette in de hal herinnert nog steeds aan dat moment.
Hopelijk dat u voortaan op uw wandeling of fietstocht aandacht besteed aan de kleine historische elementen die het verhaal van ons kerkdorp Kaatsheuvel en zijn omgeving levendig houden. Ze zijn in ieder geval de moeite waard om te bewaren. Iets waar heemkundekring De Ketsheuvel zich voor inzet. Word ook lid en meldt u aan via www.deketsheuvel.nl.
Kees Grootswagers, lid heemkundekring De Ketsheuvel